H.Merkezi: Doğu Karadeniz’deki yoğun yağış sonrasında Hopa’da gerçekleşen sel ve heyelan sonucu Hopa Çayı üzerine kurulu yerleşim bölgeleri tamamen sular altında kaldı. Artvin Valisi Kemal Cirit ilk açıklamasında, kentteki selde en az 8 kişinin yaşamını yitirdiğini, 2 kişinin de kayıp olduğunu açıkladı.
Doğu Karadeniz’de 23 Ağustos’tan itibaren devam eden yağış sonrasında Hopa’da sokaklar ve caddeler göle döndü. Arhavi-Hopa-Fındıklı arasında Karadeniz Sahil Yolu ulaşıma kapandı. Hopa-Borçka-Artvin karayolunda da sel suları nedeniyle ulaşımın sağlanamadığı öğrenildi.
Aşırı yağmur sebebiyle Hopa sular altında kaldı, heyelan yaşanan köylere ulaşım kesildi. Hopa’da sokaklar ve caddeler göle döndü, belediye garajı, bölgedeki evler su altında kaldı. Sundura Mahallesi’nde dere taştı ve altyapı yetersizliğinden evleri su bastı.
Köylere ulaşım sağlanamazken, bölge halkı köylerde heyelan olduğu bilgisini aktardı. Karayolları’na ait elektronik tabelada da heyelan nedeniyle yolların kapalı olduğunu dile getirildi. Borçka’da da Çoruh Nehri’nin kabarması sonucu su taşkını yaşandı. Orta Hopa Mahallesi’nde bir evin çökmesi sonucu 3 kişinin öldüğü belirtiliyor. Öte yandan sel sularına kapılan 5 yaşındaki bir çocuğun da kayıp olduğu gelen haberler arasında.
Öte yandan Rize’de HES’lerin inşa edileceği alanın çevresindeki iş makinesi sel sularına kapıldı.
Sel ve heyelan’ın yaşandığı Hopa’da can kaybı ise hala netleştirilmiş değil. Valiliğin verdiği bilgiler yerel kaynaklar ve bölge halkı tarafından eksik ve gerçeği tam yansıtmadığı şeklinde eleştiriliyor.
Yaşananlara ilişkin yazılı bir açıklama yapan TMMOB, İnşaat Mühendisleri Odası, DİSK ve KESK yaşanan doğa katliamına çarpık kentleşmenin ve rant politikalarının neden olduğunu dile getirdi.
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, “Sel felaketi yaşanan kentlerde, böylesine ağır ve acı dolu bir tablonun ortaya çıkmasının en önemli sebebi ise ranta dayalı kentleşme anlayışıdır. Bilimi ve tekniği esas almak yerine yalnızca ranta dayalı yapılaşma politikaları bugün yaşadığımız felaketleri doğurmaktadır” dedi.
Niteliksiz Kentleşme Ve Rant Felaket Haline Geliyor
İnşaat Mühendisleri Odası ise yaşananlara “Ne yazık ki ülkemizde doğa olayları, doğal afet şeklinde yaşanıyor. Depremden su taşkınına kadar hemen bütün doğa olayları çarpık kentleşme ve sağlıksız yapılaşma nedeniyle büyük acılara ve yıkıma yol açıyor. Doğa olayları, mühendislik hizmeti almadan üretilen yapıları yerle bir ediyor. Niteliksiz kentleşme ve yapılaşma, rant politikaları ile birleşince felaket kaçınılmaz hale geliyor” sözleriyle tepki gösterdi.
Uzmanlar yoğun yağış sonrası yaşanan felaketin nedenleri ise şöyle sıraladı:
– Hopa’da yağışlar sonrasında sel altında kalan bölge Hopa Çayı taşkın alanı içinde bulunuyor.
– Hopa Çayı geniş ve eğimi yüksek bir havzaya sahip. Bu sebeple Hopa çayındaki yoğun yağışlar dere yatağı üzerine kurulu yerleşim bölgeleri için her zaman tehlikedir.
– Hopa Çayı’nın özelliklerine rağmen Hopa’daki yerleşim alanı ile deniz arasında kot farkı olmadığı için Hopa Çayı denize doğrudan mansaplanıyor, yani denizle doğrudan buluşuyor.
– Hopa’da yoğun yağışlar sonrası geniş ve eğimi yüksek Hopa Çayı hızla yerleşim alanına taşıyor, bu taşkın yerleşim alanı ve deniz arasında kot farkı olmaması nedeniyle denizle doğrudan buluşuyor, doğrudan buluşma noktasında su şişmeleri oluyor, su şişmeleri geriye doğru giderek yerleşim alanında sel baskınlarına, su taşkınlarına neden oluyor.
Uzmanlar Devlet Su İşleri(DSİ)nin yaşanan felaketteki sorumluluğunu da şöyle ifade ediyor:
– Devlet Su İşleri (DSİ) dere etrafında bulunan yerleşim alanları için taşkın haritası çıkarmalı, yerleşim bölgeleri bu taşkın haritasına göre planlanmalıdır.
– DSİ dere yatakları civarında düşünülen yerleşim alanları için, 500 yılda bir olma olasılığı olan su taşkınları hassaslığında taşkın risk haritası belirlemek zorundadır. Yani yağış rejiminin 500 yıllık olasılıklarını göz önünde bulundurmalıdır.
– DSİ taşkın alanında bulunan bölgelerin imara açılmasını onaylamamalıdır.
Hopa’da yaşanan sel, DSİ’nin bu haritayı çıkarmadığını, çıkardıysa da taşkın riski taşıyan alanların imara açılmasına göz yumduğunu ortaya koyuyor.
Karadeniz Sahil Yolu’nun felakete etkileri
– Karadeniz sahil yolu, birçok yerleşim bölgesinde derelerin denizle mansaplandığı noktalardan menfezler ya da köprülerle geçiyor.
– Sahil yolundaki bu menfez ya da köprüler yağış sonrası dere taşkınlarına set ya da baraj gibi davranıyor. Bu durum taşkın seviyesini ve alanını genişletiyor.
Karadeniz Sahil Yolu su taşkınları tetikleyebiliyor.
Öte yandan Hopa’da devrimci demokratik kurumlar bir araya gelerek inisiyatif oluşturdu. Yerel kaynakların verdiği bilgilere göre sel felaketi nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 20’yi aştı. Hastaneye ulaştırılan çok sayıda yaranın bir bölümü farklı illerdeki hastanelere sevk edildi. Elektriklerin olmadığı ilçede sel nedeniyle haber alınamayan insanlar olduğu belirtilirken, kimlerin kayıp olduğu, kimlerin yaralı olduğuna ilişkin henüz net bir bilgiye ulaşılamıyor.
Cenazede resmi heyete öfke
Hopa’da yaşanan ve taşkın nedeniyle Yoldere Köyü’ndeki evlerinin bir bölümünün yıkılması sonucu yaşamını yitiren Emniyet Gedik, Ünsal Gedik, Erdal Eren Gedik’i cenazesine yüzlerce Hopalı katıldı. Cenazelerin defnedilmesinin ardından Hopalılar dağılırken bölgeye temizlik yapmak üzere bir itfaiye aracı geldi. Bu sırada Artvin Valisi, Hopa Kaymakamı ve AKP Artvin İl Başkanı’ndan oluşan heyet de bölgede göründü. Halk itfaiye aracı ve heyeti görünce tepki gösterdi “Dün arama kurtarma çalışmaları için iş makinalarına ihtiyacımız vardı, şimdi cenazeler kalkarken mi geliyorsunuz, devlet dün yoktu bugün mü geldi” sözleri ile halkın protestoya başlaması üzerine Vali, Kaymakam ve AKP İl Başkanı arabaya binerek uzaklaştı.
Hopa’da Bakan Eroğlu protesto edildi
Hopa’ya giden Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile Artvin Valisi Kemal Cirit, Hopa kaymakamlığına girerken Hopalılar tarafından protesto edildi.
Eroğlu ve Cirit, kendilerine eşlik eden çevik kuvvet polisleriyle birlikte Hopa Kaymakamlığına geldiği sırada iki vatandaşın tepkisiyle karşılaştı.
Vatandaşlardan biri, bakanların çevik kuvvet ekipleri eşliğinde gelmesine tepki göstererek, “İki tane bakan geliyor, vali geliyor, ne yapıyorlar ya? Bu kadar çevik kuvvet yığılıyor, bu çevik kuvvetler yığılacağına bu memlekete arama kurtarma ekibi yığılsaydı bu kadar ölüm olmazdı. Yaptınız, kentleşmeyi bozdunuz, etrafı ıslah ettiniz, dereleri kuruttunuz, şimdi geldiniz 10 tane ölümün sorumlusunu… Sonra gidip orada yıkılan şeylerin başında poz vererek, ‘Biz kurtardık’… Bravo! Bu kadar çevik kuvvet değil arama kurtarma ekibi yığılsaydı…Ondan sonra kurtardık…” sözleriyle tepki gösterdi.
