Her yıl olduğu gibi bu yıl da tarımsal destekler açıklandı. Geçen yıl 7 milyar 552 milyon lira olan tarım destekleri, 2013’te yüzde 19 artışla 8 milyar 975 milyon liraya çıkarıldı. Destek miktarı en fazla artan kalemler hayvancılık, fark ödemeleri (prim) ve alan bazlı destekler oldu. Hayvancılık sektöründe yaşanan saman krizi ve ilk kez saman ithal edilmesi 2013 tarım desteklerine de yansıdı. Hükümet 2013’te yem bitkileri desteğini artırırken ilk kez kaba yeme de kilo başına 25 kuruş destek verecek. Her ne kadar ülkemiz üreticilerinin yeterli düzeyde yararlanamasa da destekler tarımsal üretim açısından önemli bir gündem teşkil ediyor.
Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ile beraber orta ve büyük toprak sahiplerinin kayıtlara alındığı ve bu kayıtlar doğrultusunda desteklerin açıklandığı kabul gören bir konu. Küçük üreticiler ise bu desteklerden yararlanamamaktadır. Çünkü desteklerden yararlanmanın temel kıstası ÇKS’ne kayıtlı olmaktan geçiyor. Bunun için de alan bazlı olarak yıllık aidatlarını vermeleri gerekiyor.
Küçük üreticiler açısından durum ve 2013 tarımsal desteklerden yararlanma olanağı, 2012 tarımsal sürecinden bağımsız değildir. Çünkü 2012 yılı küçük üretici açısından hezimetle sonuçlanan ve topraklarının bankalar tarafından haczedildiği bir yıl oldu. Ayrıca özel şirketlere olan bağımlılığın artışı ile beraber üreticiler üretemez duruma geldi. Bu açıdan 2012’nin üreticiler nezdinde kazananı olmadığı gibi 2013’te açıklanan tarımsal desteklerin de bir anlamı yok. Çünkü bugün üreticilerin üretim süreci ülkemiz tarımına bağlı olarak faaliyet gösteren şirketlerin zinciri altındadır. Bu şirketler her yıl hasat sürecinde üreticilerin geleceğini belirleyen bir kapasiteye sahip. Üreticilerin durumu, devletin çıkarmış olduğu yasaların yanı sıra tarımsal şirketlerin spekülasyonu ve çeşitli biçimler farklılık taşıyan ürün taleplerine bağlı.
2013 tarımsal desteklerinde öne çıkanlar arasında ülkemiz tarımı ve hayvancılığına dar yeni açıklamalar bulunuyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, her fırsatta Türkiye’nin büyükbaş hayvancılığa uygun bir ülke olmadığını belirterek pervasızca “Buğday ile koyun, gerisi oyun” deyimini hatırlatıyor. Eker’in bu açıklamaları bu yıl hayvancılık desteklerine de yansıdı. 2013’te de küçükbaş hayvancılık desteklerinin tamamında artış yapıldı. Geçen yıl koyun ve keçide hayvan başına 18 lira olan destek bu yıl 20 liraya çıkarılıyor. Koyun, keçi ve manda sütüne verilen litre başına 15 kuruşluk prim de 2013’te 20 kuruşa çıkarıldı.
Küçükbaş hayvan destekleri artarken büyükbaş hayvancılık desteklerinde artış yapılmadı. 2012’de olduğu gibi 2013’te de sığırda hayvan başına 225 lira, etçi ırklarda ve mandada hayvan başına 350 lira, besi hayvanı için hayvan başına 300 lira destek verilecek.
