Türk Tabipleri Birliği (TTB) Covid-19 İzleme Grubu Üyesi Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala, salgının bitmediğini, günlük doğrulanmış olgu sayısının bin civarında seyrettiğine dikkat çekti.
Pala, “Eğer bu toplam olgu sayısından, ölenleri ve iyileşenleri çıkartacak olursak Türkiye’de yaklaşık 32 bin civarında aktif doğrulanmış olgu var. 2 haftadır bu rakam 30 binin altına düşmüyor” dedi.
“Yani eğer siz 1 olgu saptıyorsanız bu kabaca dışarıda 9-10 olgunun daha ya asemptomatik ya da presemptomatik olarak dolaştığı anlamına geliyor. Bu durumda Türkiye’de hâlâ 300 bin kadar olgunun söz konusu olduğunu varsayabiliriz” diyen Pala, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu rakamlar bize, bulaşma hızı 0.72’lerde olsa bile, önümüzdeki birkaç ay boyunca hastalığın etkisini sürdüreceğini söylüyor. Yani salgın bitmedi, sürüyor. Yeniden açılmanın iyi planlanması gerekir.”
TTB Covid-19 İzleme Grubu Üyesi, Halk ve Çevre Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz da “Günlük vaka sayıları 1000’in altına düşüp sabitlenmedi. Ama bu arada dikkat çekici bir şekilde son günlerde test sayılarımız azaldı. Virüs toplumda dolaşmaya devam ediyor, buharlaşıp gitmiş değil” dedi ve ekledi: “Dalgalı seyir devam ederken böyle bir hızlı açılma bu dalgaların boyutunu artırır mı diye endişe ediyoruz.”
Yavuz, “Kalabalıkların artması virüsün bulaşıcılığını artırması açısından risk taşır” uyarısında da bulundu.
Brezilya’da son durum
Latin Amerika ülkelerinden Brezilya’da Corona virüsü nedeniyle son 24 saatte bin 124 kişi yaşamını yitirdi.
Ülkede Covid-19 kaynaklı toplam can kaybı sayısı 27 bin 878’e yükseldi.
Vaka sayısı da 26 bin 928 artışla 465 bin 166’ya ulaştı.
Latin Amerika’da en fazla vaka ve ölümün görüldüğü Brezilya, dünyada da ABD’nin ardından en fazla vaka tespit edilen ikinci ülke konumunda bulunuyor.
Latin Amerika’da son 20 yıldaki kazanımları yok oluyor
Covid-19 salgınının yeni merkezi haline gelen Latin Amerika ülkelerinde son 20 yılda mücadeleyle elde edilen kazanımlar, salgının neden olduğu ekonomik krizle kaybedilmek üzere.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ile Save the Children adlı uluslararası yardım örgütü yayınladıkları ortak açıklamada, bu yılın sonuna kadar Latin Amerika ülkelerindeki her iki çocuktan birinin yoksulluk girdabına düşeceğine dikkat çekilmişti.
Buna göre, Latin Amerika ülkelerindeki çocuk yoksulluğu geçtiğimiz yıla oranla yüzde 22 artış gösterecek ve yıl sonuna gelindiğinde yoksulluk oranı yüzde 46’ya ulaşacak.
Krizin yol açtığı yoksulluğa karşı acilen önlemlerin alınmaması halinde onlarca yıl boyunca askeri rejimlerin de etkisiyle artan yoksulluğa karşı 1990 ve 2000’li yıllardan sonra verilen mücadelenin sonuçları da kaybedilmiş olacak.
UNICEF ve Save the Children’ın açıklamasına göre, mevcut ekonomik kriz nedeniyle artacak çocuk yoksulluğu 2010 yılındaki düzeye yükselecek. Bu da özellikle son 10-20 yıldaki tüm kazanımlarda geriye gidilmesi demek.
Bu kuruluşlara göre, kriz nedeniyle Latin Amerika ülkelerindeki çocuklara yardım programlarının arttırılması gerekiyor.
Covid-19’un dolaylı neden olduğu ölümler de var
Fransa’da yapılan bir araştırmaya göre, Covid-19 kaynaklı ölümlerin yani sıra salgın ortamı ve kısıtlamalar nedeniyle diğer hastalık ve nedenlerden ölümlerde de ciddi bir artış söz konusu.
The Lancet Public Health adlı bilimsel gazetede yayımlanan araştırmada, başkent Paris ve çevresindeki Hauts de-Seine, Seine-Saint-Denis ile Val-de-Marne kentlerindeki veriler incelendi.
Buna göre, kardiyak arrest olarak adlandırılan kalp durması vakalarında bu yıl sokağa çıkma kısıtlamalarının başladığı 17 Mart ile 26 Nisan tarihleri arasındaki 6 haftalık dönemde ciddi bir artış var.
Kalp durması vakalarında son 9 yıla orandaki artış 2012-2019 yıllarının aynı 6 haftalık döneminde her 1 milyon kişiye 13,4 idi. Ancak bu yıl Covid-19 salgını nedeniyle getirilen sokağa çıkma yasaklarının ilk 6 haftasında bu her 1 milyon kişiye 26,6 düzeyine yükseldi.
Bu süreçte sadece kalp durması nedeniyle 521 kişi hastanelere sevk edilirken, önceki yılların ortalamasında bu sayısı 260’lar civarındaydı.
Araştırmada yer alan uzmanlar, ölüm nedenlerinden sadece biri olan kardiyak arrest vakalarındaki artışa dair bazı hipotezleri de sıraladılar. Buna göre, Covid-19 nedeniyle sağlık sisteminde yaşanan doluluk hızlı müdahaleyi geciktiriyor.
İkinci hipotez olarak salgın nedeniyle kent doktorları veya muayenelerin büyük ölçüde erişilebilir olmayışı öne sürülürken, salgınla birlikte sokağa çıkma kısıtlamalarının yol açtığı stresin kalp durma vakalarının arttırdığı hipotezine de yer verildi.
